Weet jij hoeveel snorharen je kat heeft en waar ze zitten?
Waarvoor hebben katten deze dikke lange haren nodig en hoe werken ze precies?
De snorharen van je kat zijn kleine wonderen der natuur. Deze borstelige haren, ook wel vibrissae, sinusharen, voelharen of tastharen genoemd, zijn een zeer speciale vorm van haar. Ze maken eigenlijk geen deel uit van de vacht van je kat; in plaats daarvan maken ze deel uit van een zintuig dat je kat gebruikt om te voelen, waar te nemen en aan te raken. Zonder snorharen zouden katten niet kunnen doen waar ze goed in zijn, namelijk loeren, jagen en communiceren. “Wacht even”, zeg je, “waarom communiceren?” Omdat katten deze stevige borstelharen eigenlijk gebruiken om te communiceren. En soms kunnen we zelfs zien in wat voor stemming de kat is door naar hun snorharen te kijken!
Maar alleen als je weet hoe…
Waarom hebben katten snorharen?
Waarom hebben katten in de eerste plaats snorharen nodig? Katten gebruiken deze “voelsprieten” om zich te oriënteren. Met behulp van deze borstelige haren kunnen ze hun omgeving scannen en een heel precies beeld krijgen van wat er om hen heen gebeurt. Het is ook meer dan alleen een visuele scan: katten gebruiken hun snorharen om echt alles om zich heen te voelen, zelfs als het aardedonker is! Met behulp van deze speciale haartjes scannen ze hun hele omgeving; in zekere zin bieden snorharen katten een navigatiesysteem dat hen vertelt waar hun doelwit is en waarvan het gemaakt is. Snorharen beschermen ook de ogen van katten en ondersteunen hun reukvermogen.
Snorharen als tastzintuigen
Snorharen zijn de tastzintuigen van een kat, naast de receptoren. Met andere woorden, ze kunnen de omgeving om hen heen waarnemen. Snorharen zijn omgeven door zenuwbanen en zijn daarom erg gevoelig: katten kunnen de geringste aanraking, de geringste trilling voelen. Elke prikkel wordt direct doorgegeven aan de hersenen van de kat en vertaald in actie. Snorharen bieden een 3D-weergave waarmee katten hun omgeving razendsnel kunnen beoordelen.
Snorharen onthullen de stemming van je kat
Spreek jij de taal van katten? En weet jij kattengedrag te interpreteren? Weet jij altijd wat je kat je probeert te vertellen? Als je weet wat er achter hun gezichtsuitdrukkingen zit en achter de positie van hun staart, oren en snorharen (vibrissae), kun je hen nog beter begrijpen. Snorharen onthullen inderdaad ook dingen over de stemming van een kat.
De positie van de snorharen van je kat interpreteren
Als je weet wat de stand van de snorharen van een kat verraadt, dan kun je de lichaamstaal van je kat beter interpreteren. Zijn ze helemaal gespannen of helemaal ontspannen? Met de snorharen van katten kun je conclusies trekken over hun gemoedstoestand. Vooral de zeer lange sinusharen aan weerszijden van de snuit zijn een goede indicatie van de stemming van je kat:
SNORHAREN AFLEZEN:
Als de snorharen wijd gespreid en naar voren geduwd zijn: de kat bevindt zich in een opgewonden en alerte standby-modus
Als de snorharen niet wijd gespreid zijn, maar in plaats daarvan dicht bij de bek: de kat is in een ontspannen standby-modus
Waar hebben katten snorharen?
Katten hebben snorharen rond hun bek, maar ook op hun neus, wangen, boven hun ogen en op hun kin. Je kat heeft zelfs wat “vibrissae” op zijn voorpoten! Deze strategische haren stellen katten in staat om te doen waar ze goed in zijn, namelijk alle vormen van zintuiglijke prikkels opnemen en die informatie onmiddellijk doorgeven aan hun hersenen.
Aantal vibrissae* op het lichaam van je kat:
- aan beide kanten van de neus: per kant 24-30 = 48-60
- op de wangen: 2 plukjes per kant, elk met 4-8 vibrissae = 8-16
- boven de ogen: per zijde 5-10 = 10-20
- op de kin of boven- en onderlip: 15-24 = 30-48
- op de achterkant van elke voorpoot: 3-6 = 6-12 aan elke kant
Een kat kan in totaal 102 tot 156 vibrissae hebben.
*Source: © 1999-2022 Welt der Katzen, Marcus Skupin – Katzenforschung | Katzenwissen | Katzenhaltung, „Vibrissen der Katzen“, online unter Vibrissen der Katze (welt-der-katzen.de), zugegriffen am 18.07.2022
Snorharen aan beide kanten van de neus
Katten hebben hun langste snorharen aan beide kanten van hun neus. Deze snorharen staan netjes in rijen van 4 en soms 5 boven elkaar. In totaal lopen ongeveer twaalf snorharen langs de snuit van de kat. De bovenste en onderste rij kunnen onafhankelijk van elkaar bewegen; terwijl de lagere naar voren bewegen, kunnen de bovenste naar achteren worden gericht.
Snorharen op de wangen
Katten hebben ook snorharen op hun wangen. Maar deze zijn iets delicater en niet zo lang als de vibrissae rond de snuit of boven de ogen. Deze tastharen helpen katten mogelijke bronnen van gevaar te identificeren en hen te vertellen wat de lokale omstandigheden zijn. Bijvoorbeeld: “Is deze opening groot genoeg om er doorheen te passen?” Dit is belangrijk voor katten om te weten wanneer ze proberen een prooi te vangen en te ontsnappen aan vijanden.
Snorharen boven de ogen
Kattenogen zijn perfect ontworpen voor deze jagers op jacht. In feite kan een kat zijn tastharen gebruiken om te “zien”, zelfs als hij geblinddoekt zou zijn! Sinusharen dienen ook om de ogen van de kat te beschermen: de snorharen boven hun ogen zijn als antennes met een ingebouwd systeem voor vroegtijdige waarschuwing. Ze beschermen de gevoelige gezichtsorganen van de kat.
Snorharen op de kin
Katten hebben ook snorharen op de kin. Deze vibrissae zijn iets korter dan de andere sinusharen op de kop van de kat, maar ze zijn net zo gevoelig en delicaat als de langere volgharen. Katten kunnen niet zo goed recht voor zich uit zien, maar met behulp van deze snorharen op hun kin kunnen ze precies waarnemen wat er is, inclusief hoe het ruikt en hoe actief het voer (nog) is, ongeacht of het een muis of een snack is.
Vibrissae op de achterkant van de voorpoten
Kattenpoten zijn een van hun belangrijkste “hulpmiddelen”. Zonder poten zou je kat zijn prooi niet kunnen vangen en vasthouden. Maar hij heeft ze ook nodig om te klimmen en te springen. De voorpoten zijn aan de achterkant uitgerust met vibrissae, dat wil zeggen aan de “pols”. Met deze tastharen op hun poten kunnen deze katachtige jagers de positie en beweging van hun prooi voelen en op het beslissende moment toeslaan.
Wanneer katten hun snorharen verliezen
Een snorhaar op je bank? Als je een enkele snorhaar vindt, hoef je je geen zorgen te maken, het is volkomen normaal! Zelfs snorharen hebben een uitgerekende datum; naarmate de tijd verstrijkt, raken ze “versleten” en vallen ze uit. Met andere woorden, wanneer de snorharen van je kat verouderd of beschadigd zijn, zal je kat waarschijnlijk enkele van die snorharen verliezen. Maar maak je geen zorgen, ze maken gewoon plaats voor nieuwe, die zullen teruggroeien waar de oude zaten en daar hun taak voortzetten.
Dit is waarom de snorharen van je kat uitvallen
Naarmate de seizoenen komen en gaan, ervaren katten veranderingen in hun haar en vacht. Snorharen zijn echter geen gewone haren, dus ze vallen niet uit tijdens de seizoenswisseling van de vacht van je kat. In plaats daarvan is de groei en ontwikkeling van snorharen onderhevig aan heel andere wetten. In het embryonale stadium zullen de snorharen van je kat vóór hun vacht ontstaan. En de snorharen zullen groeien en uitvallen volgens een andere levenscyclus.
Hoe vaak vallen snorharen uit
De snorharen van een kat vallen na een paar maanden automatisch uit. De nieuwe sinusharen groeien in hetzelfde haarzakje als de oude snorharen. In het begin gebeurt dit vrij snel, enkele millimeters per dag. Na een paar weken beginnen ze wat langzamer te groeien totdat ze volledig zijn uitgegroeid. Wanneer het nieuwe sinushaartje ongeveer ½ tot ¾ zo lang is als het moet gaan worden, neemt de oude snorhaar afscheid en valt uit. De nieuwe sinushaar neemt zijn plaats in.
Wanneer groeien snorharen terug?
Nog voordat deze voelharen eraf vallen, wordt ervoor gezorgd dat er opvolgers klaar staan. De nieuwe haren zijn nog niet zichtbaar, maar ze groeien wel. Wanneer groeien snorharen terug bij katten? Afhankelijk van de kat kan het 1 tot 3 maanden duren voordat de nieuwe sinusharen aan de oppervlakte komen. En geen zorgen, zelfs als ze worden vernieuwd, werken ze nog steeds goed.
Moet je de snorharen van je kat knippen?
Het Duitse woord voor snorharen is Schnurrhaare, letterlijk “haren spinnen”, ook al gebruiken katten hun snorharen niet om te spinnen. En aangezien katten veel snorharen rond de snuit hebben, worden ze in het Duits ook wel eens ‘baardharen’ genoemd. Termen als deze zouden je kunnen doen denken dat je de snorharen van je kat zou moeten verzorgen zoals je dat met een menselijke baard zou doen, bijvoorbeeld door ze af te knippen of af te scheren. Maar niets is minder waar. Je mag nooit de snorharen van je kat knippen!
Dit is waarom je de snorharen van je kat nooit mag knippen
Je mag de snorharen van je kat nooit knippen, omdat deze sinusharen en haarzakjes deel uitmaken van een zeer gevoelig zintuigelijk orgaan. Als je deze tastharen zou afknippen, zou dit een amputatie zijn volgens §6 van de Duitse dierenwelzijnswet (2020). Met andere woorden, het knippen van de snorharen van een kat is ten strengste verboden zonder een geldige indicatie van een dierenarts! En vergeet niet dat het een overtreding is van §1 van de Dierenwelzijnswet om dieren zonder redelijke reden lichamelijk letsel toe te brengen.
*Source: 2021 Tierschutzgesetz, “Tierschutzgesetz in der Fassung der Bekanntmachung vom 18. Mai 2006 (BGBl. I S. 1206, 1313), das zuletzt durch Artikel 105 des Gesetzes vom 10. August 2021 (BGBl. I S. 3436) geändert worden ist”“, online at TierSchG – Tierschutzgesetz (gesetze-im-internet.de), last seen on 27.07.2022
Zijn er katten die geen snorharen hebben?
Katten kunnen verschillende soorten snorharen hebben, afhankelijk van het ras. Veel standaard kattenrassen hebben rechte sinusharen, terwijl andere golvende of gekrulde sensorische haren hebben, zoals de Devon Rex. En er zijn zelfs katten die geen snorharen hebben. Sensorische haren zijn niet een soort versiering op het gezicht van een kat, maar maken deel uit van een uniek sensorisch orgaan. Als de zintuigelijke haren vervormd of weg gefokt zijn, is het voor de kat onmogelijk om prikkels naar de hersenen door te geven zoals het normaal zou doen. De perceptie van de kat is dus beperkt.
Sphynx katten
Sphynx katten worden “naaktkatten” genoemd. Ze hebben geen vacht en lijken volledig haarloos, met alleen een lichte dons die hun lichaam bedekt. Dat intacte sinusharen bij katten het behouden en beschermen waard zijn, is meermaals bevestigd door rechtbanken (VG Berlin*, 2015; VG Hamburg**, 2018). Als de voelharen ontbreken bij naaktkatten, zoals bij de Canadese Sphynx, kan dit leiden tot een fokverbod van de kat.
Source: *VG Berlin (2015): VG Berlin, Urteil vom 23.09.2015, Az. VG 24 K 202.14., **VG Hamburg (2018): VG Hamburg, 11. Kammer, Urteil vom 04.04.2018, Az. 11 E 1067/18
Katten gebruiken hun snorharen om te voelen, waar te nemen en aan te raken. Snorharen worden ook wel vibrissae, tastharen of sinusharen genoemd. Ze vervullen vitale functies. Ze dienen als zintuigelijk orgaan, wijzen de kat de weg, beschermen zijn ogen, versterken zijn reukvermogen, veranderen gezichtsuitdrukkingen en dus hun communicatie.
Snorharen maken deel uit van een functioneel zintuigelijk orgaan dat bestaat uit een lange sinushaar en een haarzakje dat wordt voorzien van zenuwprikkels. Samen vormen ze receptoren die reageren op de fijnste aanrakingsprikkels. Wanneer een stimulus de snorhaar raakt, wordt deze omgezet in impulsen en doorgegeven aan de hersenen van de kat.
Katten hebben gevoel in hun snorharen omdat de wanden van de haarzakjes verweven zijn met gevoelige zenuwen. Katten reageren daarom op de aanraking van hun tastharen. Zelfs de kleinste aanrakingsprikkel wordt door de werking van een soort hefboom op het oppervlak en in de follikel direct versterkt en daardoor direct door de kat waargenomen.ahrgenommen.
De snorharen van een kat zijn stevig geworteld en veel dieper en sterker dan hun “normale”. Katten hebben zelf geen zenuwen in de snorharen; in plaats daarvan worden de haarzakjes waarin de snorharen zijn verankerd, doorkruist door talloze zenuwbanen. Deze zetten de binnenkomende prikkel om in een elektrische impuls die de hersenen kunnen lezen.
Een kat heeft tastharen om zich te oriënteren. Het gebruikt ze om zijn omgeving te scannen en een heel precies beeld te krijgen van wat er om hem heen gebeurt. En het gaat niet alleen het zicht; de kat gebruikt zijn haren om alles om hem heen waar te nemen, zelfs als het pikdonker is!
De positie van de snorharen van je kat stelt je in staat om conclusies te trekken over hun gemoedstoestand. Vooral de zeer lange sinusharen in het bovenste deel van de snuit geven een goede indicatie van de stemming van de kat, dat wil zeggen of ze in een gespannen staat van verwachting is of in een ontspannen standby-modus.
Hoeveel snorharen een kat heeft, varieert enorm. De ene kat zal er wat meer hebben, terwijl de andere er wat minder zal hebben. Het hangt van de kat af. De lengte, vorm en groeisnelheid van de snorharen zijn ook niet identiek. Over het algemeen kan een kat ongeveer 102 tot 156 snorharen* op zijn lichaam hebben.
*Source: © 1999-2022 Welt der Katzen, Marcus Skupin – Katzenforschung | Katzenwissen | Katzenhaltung, „Vibrissen der Katzen“, online at Vibrissen der Katze (welt-der-katzen.de), zugegriffen am 18.07.2022
Katten hebben snorharen rond hun bek, maar ook op hun neus, wangen, boven hun ogen en op hun kin. Je kat heeft zelfs wat “vibrissae” op zijn voorpoten!
Ja, katten hebben snorharen op hun pootjes. Om precies te zijn, op hun voorpoten. Ze zijn te vinden aan de achterkant van de poten in de buurt van de “polsen” van de kat. Snorharen op de poten zijn perfect om deze behendige jagers de positie en beweging van hun prooi te laten waarnemen en op het beslissende moment toe te slaan.
Je kat verliest zijn snorharen wanneer “opvolgers” ze naar buiten duwen. Inderdaad, snorharen raken op een gegeven moment ook “versleten” en vallen uit door ouderdom. Je kat zal snorharen verliezen als deze “voelsprieten” oud of beschadigd raken. Maar geen zorgen, ze maken gewoon plaats voor nieuwe. Ze zullen teruggroeien waar de oude vibrissae vroeger zaten en daar hun taak voortzetten.eit auf.
Elke paar maanden groeien er nieuwe snorharen in hetzelfde haarzakje als de oude snorharen. In het begin gaat dit vrij snel, maar daarna groeien ze wat langzamer. Wanneer het nieuwe sinushaartje ongeveer ½ tot ¾ zo lang is als gepland, neemt de oude snorhaar afscheid en valt uit. De nieuwe snorhaar neemt gewoon zijn plaats in..
Snorharen kunnen teruggroeien bij katten. Ze zijn echter niet onderhevig aan de gebruikelijke seizoensgebonden vachtwisseling van de kat. Nog voordat de zintuigelijk haren ontbreken, zorgt de kat ervoor dat er nieuwe haren ingroeien. Maar dit blijft in eerste instantie onopgemerkt, omdat de nieuwe haren nog niet zichtbaar zijn. Toch kun je er zeker van zijn dat ze vorm aan het krijgen zijn…
Hoe lang duurt het voordat de snorharen teruggroeien? Wanneer worden de nieuwe snorharen zichtbaar? Sinusharen groeien langzaam, slechts enkele millimeters per dag. Het kan dus 1 tot 3 maanden duren voordat de nieuwe snorharen aan de oppervlakte te zien zijn. Maar zelfs als ze nog in de groeifase zitten, werken ze het al heel goed!
Je mag de snorharen van een kat nooit knippen! De snorharen van een kat zijn geen soort versiering. In plaats daarvan zijn het “sensoren” die van vitaal belang zijn voor de kat. Als je de snorharen verkort of helemaal afknipt, ontneem je de kat zijn waarnemingsvermogen. Katten kunnen hun 6e zintuig niet volledig vervangen door andere zintuigen, en ze zullen hun vermogen om hun omgeving waar te nemen verliezen.
Katten kunnen leven zonder snorharen, maar ze zullen er een zeer hoge prijs voor betalen! Snorharen komen bij de meeste zoogdieren voor. Wij mensen hebben die (helaas) niet. Als we ze hadden, zouden we kunnen waarderen hoe belangrijk een hulpmiddel als deze is om onze omgeving waar te nemen. Zouden we vrijwillig afstand van ze doen? Nooit! Dat moeten we dus ook niet verwachten van katten.
Het Duitse woord voor snorharen is Schnurrhaare, letterlijk “haren spinnen”, ook al gebruiken katten hun snorharen niet om te spinnen. Omdat katten veel snorharen rond de snuit hebben, worden ze in het Duits ook wel ‘baardharen’ genoemd. Sommigen zeggen dat de Engelse term “whiskers” verwant is aan het woord vibrissae, dat afkomstig is van het Latijnse vibrare, wat trillen betekent. Anderen zeggen dat het Engelse woord is ontstaan als een beschrijving voor een bundel veren of twijgen die werden gebruikt om te zwaaien en pas daarna de uitstekende haren van katten en mensen ging aanduiden. De meeste van deze beschrijvingen zijn echter misleidend. Katten gebruiken hun “snorharen” niet als een bezem, noch zijn snorharen zoiets als de haren van een menselijke baard!